Co to jest tlenoterapia hiperbaryczna?
Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) to metoda leczenia, która wykorzystuje 100% tlen w warunkach zwiększonego ciśnienia atmosferycznego. Stosuje się ją w leczeniu m.in. zatrucia tlenkiem węgla, ran, które trudno się goją, zakażeń bakteryjnych czy choroby dekompresyjnej nurków. Pomimo wielu zalet, HBOT ma określone przeciwwskazania, które muszą być brane pod uwagę przed rozpoczęciem terapii.
Przeciwwskazania bezwzględne:
1. Choroby płuc i dróg oddechowych
Osoby cierpiące na niektóre choroby płuc, takie jak nieleczona odma opłucnowa, choroba rozedmowa płuc z dużymi pęcherzami powietrznymi, mogą doświadczyć pogorszenia stanu zdrowia lub nawet życia zagrożenia komplikacji w trakcie terapii.
2. Infekcje ucha środkowego i zatok
Zabiegu nie powinny również poddawać się osoby z aktywnymi infekcjami ucha środkowego i zatok, jeśli nie są one odpowiednio leczone, ponieważ podwyższone ciśnienie może nasilić ból i powodować dalsze komplikacje.
3. Stosowanie chemioterapii w leczeniu onkologicznym
Pacjenci z niektórymi typami nowotworów, w szczególności po chemioterapii lekami wrażliwymi na tlen, powinni skonsultować możliwość terapii z lekarzem prowadzącym.
4. Ciąża
Z uwagi na niewystarczającą liczbę badań dotyczących wpływu HBOT na rozwijający się płód, ciąża jest uznawana za przeciwwskazanie do tej formy terapii.
Przeciwwskazania względne
1. Epilepsja
Osoby z niekontrolowaną epilepsją powinny rozważyć terapię tylko po dokładnej konsultacji z neurologiem.
2. Choroby serca
Pacjenci z niewyrównaną niewydolnością serca lub ciężką arytmią serca mogą być narażeni na dodatkowe ryzyko.
3. Leki fotosensybilizujące
Niektóre leki mogą zwiększać wrażliwość skóry i oczu na światło, co może wiązać się z ryzykiem podczas terapii HBOT.
4. Cukrzyca
Osoby z cukrzycą wymagają szczególnego nadzoru ze względu na ryzyko hipoglikemii.
Skutki uboczne i ryzyko
1. Toksyczność tlenowa
Wysokie stężenie tlenu może prowadzić do toksyczności tlenowej, szczególnie u osób z predyspozycjami do drgawek.
2. Barotrauma
Szybkie zmiany ciśnienia mogą spowodować barotraumę ucha i zatok, a w rzadkich przypadkach – płuc.
3. Zmęczenie
Zmęczenie po zabiegu jest częstym, choć zazwyczaj przejściowym efektem ubocznym.
Wskazówki przed przystąpieniem do terapii
Przed rozpoczęciem leczenia HBOT konieczna jest konsultacja w celu wykluczenia przeciwwskazań.
- Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach.
- Pacjenci powinni pamiętać o nie paleniu wyrobów tytoniowych i unikaniu alkoholu przed terapią.
- Zaleca się spożycie lekkiego posiłku około 2 godziny przed zabiegiem, aby uniknąć uczucia głodu lub przepełnienia.
Odpowiednie wykorzystanie tlenoterapii hiperbarycznej wymaga przemyślanej oceny ryzyka i korzyści. Przy dobrym przygotowaniu i przestrzeganiu środków ostrożności, HBOT jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia wielu schorzeń. Bez względu na potencjalne przeciwwskazania, decyzja o zastosowaniu tej terapii powinna być zawsze podejmowana indywidualnie i w ścisłej współpracy z lekarzem.
