Tlenoterapia hiperbaryczna
Zabieg tlenoterapii hiperbarycznej to unikalna metoda leczenia, która polega na wdychaniu czystego tlenu w specjalnie zaprojektowanej komorze hiperbarycznej, gdzie ciśnienie atmosferyczne jest wyższe niż na poziomie morza. To innowacyjne podejście ma na celu zwiększenie ilości rozpuszczonego tlenu w krwiobiegu pacjenta, co przynosi szereg korzyści zdrowotnych.
W trakcie zabiegu pacjent przebywa w komorze hiperbarycznej – może to być konstrukcja jednoosobowa lub większa komora przeznaczona dla kilku osób. Ciśnienie wewnątrz komory jest stopniowo zwiększane, co pozwala na głębsze przenikanie tlenu do tkanek i płynów ustrojowych. Dzięki temu procesowi, tlen może dotrzeć nawet do tych obszarów ciała, gdzie z powodu urazów czy stanów zapalnych zaburzony jest jego naturalny przepływ.
Dla biegaczy i osób aktywnych fizycznie, tlenoterapia hiperbaryczna może być szczególnie korzystna. Przede wszystkim, wspomaga ona regenerację po intensywnym wysiłku fizycznym, przyspieszając procesy gojenia mikrourazów mięśni i ścięgien. Ponadto, poprawia wydajność układu odpornościowego, co jest istotne w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i zapobieganiu kontuzjom.
Zabieg ten może być również skuteczny w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych stawów, które często dotykają biegaczy, a także w szybszym powrocie do formy po ewentualnych urazach. Dodatkowo, poprawia on ogólną kondycję i wydolność organizmu, co jest kluczowe dla osiągania lepszych wyników sportowych.
Warto zaznaczyć, że zabieg tlenoterapii hiperbarycznej jest w pełni bezpieczny, gdy jest przeprowadzany przez wykwalifikowanego specjalistę w odpowiednio przygotowanej placówce. Przed rozpoczęciem terapii pacjent powinien przejść dokładną konsultację, aby upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do tej formy leczenia.
Zabieg tlenoterapii hiperbarycznej to proces, który odbywa się w kilku krokach, zapewniając bezpieczeństwo i efektywność terapii. Oto szczegółowy przegląd każdego z etapów:
- Konsultacja lekarska: W razie potrzeby, przed rozpoczęciem terapii pacjent przechodzi konsultację lekarską. W tym czasie lekarz sprawdza historię medyczną pacjenta, omawia ewentualne przeciwwskazania i odpowiada na pytania.
- Przygotowanie do zabiegu: Pacjent dostaje instrukcje dotyczące przygotowania do zabiegu, takie jak zalecenia odnośnie ubioru (zwykle lekka, najlepiej bawełniana odzież) oraz informacje o tym, co robić i czego unikać przed zabiegiem (np. unikanie wyrobów tytoniowych).
- Wejście do komory: Pacjent wchodzi do komory hiperbarycznej, która może być przeznaczona dla jednej osoby lub większa, dla grupy pacjentów. Wewnątrz, pacjent może leżeć lub siedzieć, w zależności od typu i rozmiaru komory.
- Zwiększanie ciśnienia: Po zamknięciu komory, stopniowo zwiększa się ciśnienie atmosferyczne. W tym czasie pacjent może odczuwać zmiany ciśnienia w uszach, podobnie jak podczas zmiany wysokości w samolocie.
- Oddychanie tlenem: Przez cały czas trwania sesji, która może wynosić od 60 do 120 minut, pacjent oddycha tlenem, zwykle przez maskę tlenową lub kaptur.
- Monitorowanie: Podczas całego zabiegu pacjent jest monitorowany przez personel. W razie potrzeby personel może dostosować ustawienia komory lub udzielić pomocy.
- Zmniejszanie ciśnienia i wyjście z komory: Po zakończeniu sesji ciśnienie w komorze jest stopniowo zmniejszane do normalnego poziomu. Po wyjściu z komory, pacjent ma czas na aklimatyzację i często odczuwa natychmiastową poprawę samopoczucia.
- Po zabiegu: Możliwe są krótkotrwałe skutki uboczne, takie jak zmęczenie czy dyskomfort w uszach, które zwykle szybko mijają. Pacjent może wrócić do normalnych aktywności według indywidualnych zaleceń lekarza. W przeciągu 4h od ukończenia zabiegu nie zaleca sie kolejnej zmiany ciśnienia (lot samolotem, nurkowanie)
Sesje tlenoterapii hiperbarycznej składają się z trzech głównych faz:
- Kompresja: W tej fazie komora hiperbaryczna jest wypełniana sprężonym powietrzem, a ciśnienie wewnątrz niej zwiększa się do poziomu od 1,5 do 3 razy większego niż ciśnienie atmosferyczne. Podczas kompresji pacjenci mogą odczuwać uczucie ciepła, co jest normalną reakcją na zwiększające się ciśnienie.
- Właściwa terapia tlenowa: Gdy ciśnienie osiągnie pożądany poziom, rozpoczyna się właściwa terapia tlenowa. W tej fazie pacjenci oddychają czystym tlenem za pomocą specjalnej maski. W normalnych warunkach atmosferycznych powietrze zawiera tylko około 21% tlenu, więc terapia zapewnia znacznie wyższe stężenie tlenu. W trakcie tej fazy zabiegu pacjenci mogą doświadczać relaksu, czytając książki, prasę lub słuchając muzyki.
- Dekompresja: Ostatnia faza to dekompresja, czyli stopniowe zmniejszanie ciśnienia w komorze do poziomu ciśnienia atmosferycznego. W trakcie tej fazy pacjenci mogą odczuwać delikatne uczucie chłodu, co jest związane z procesem obniżania ciśnienia. Dekompresja jest ważnym etapem, umożliwiającym bezpieczny powrót do normalnych warunków ciśnienia.
Przygotowanie do terapii hiperbarycznej jest procesem prostym i niewymagającym, co sprawia, że jest to metoda dostępna i wygodna dla pacjentów. Kluczowe jest jednak przestrzeganie kilku prostych zasad, które mają na celu zwiększenie komfortu i skuteczności zabiegu.
Zacząć należy od kwestii żywieniowych. Zaleca się spożyć lekki posiłek 2-3 godziny przed planowanym zabiegiem. Taki sposób odżywiania się przed terapią ma na celu zapewnienie organizmowi energii, ale jednocześnie uniknięcie dyskomfortu żołądkowego, który może wystąpić przy pełnym żołądku, szczególnie w warunkach zmienionego ciśnienia w komorze hiperbarycznej. Ważne jest, aby unikać ciężkich, tłustych potraw, które mogłyby obciążać żołądek i wpłynąć negatywnie na samopoczucie podczas sesji.
W dniu zabiegu zaleca się również unikanie alkoholu oraz napojów gazowanych. Alkohol ma wpływ na system krążenia i może zakłócać efektywność terapii, natomiast napoje gazowane mogą prowadzić do dyskomfortu żołądkowego w wyniku zwiększonego ciśnienia w komorze.
Osoby palące powinny wstrzymać się od palenia przynajmniej przez 3-4 godziny przed i po zabiegu. Nikotyna zwęża naczynia krwionośne i ogranicza przepływ tlenu w organizmie, co może obniżać efektywność terapii tlenowej. Wstrzemięźliwość od palenia w tym okresie pomoże maksymalizować korzyści płynące z zabiegu.
Bezpośrednio przed rozpoczęciem sesji tlenoterapii, pacjent powinien skorzystać z toalety, aby zapobiec potrzebie korzystania z niej podczas zabiegu, co jest szczególnie ważne ze względu na czas trwania sesji, który może wynosić od jednej do dwóch godzin. Następnie, pacjent przebiera się w bawełniany strój, co jest zalecane ze względu na naturalność materiału, który dobrze oddycha i zapewnia komfort w trakcie terapii. Jest to również czas, aby zdjąć wszelkie metalowe przedmioty, takie jak zegarki czy biżuteria, ponieważ mogą one zakłócać prawidłowe funkcjonowanie komory hiperbarycznej.
Tlenoterapia hiperbaryczna, choć jest bezpieczna i skuteczna pod nadzorem profesjonalistów, posiada pewne przeciwwskazania. Są to określone stany i warunki zdrowotne, przy których terapia ta może być niewskazana lub ryzykowna. Oto najważniejsze z nich:
- Nieleczona odma: Jest to stan, w którym powietrze gromadzi się w przestrzeni opłucnowej, co może być niebezpieczne podczas terapii hiperbarycznej ze względu na ryzyko pogorszenia stanu.
- Ostre schorzenia uszu: Problemy z uszami, szczególnie ostre infekcje, mogą utrudniać adaptację do zmian ciśnienia w komorze hiperbarycznej, co może prowadzić do uszkodzenia słuchu lub bólu.
- Padaczka: Osoby cierpiące na epilepsję mogą być bardziej narażone na ataki w wyniku zwiększonego ciśnienia i wysokiego stężenia tlenu.
- Stosowanie niektórych leków: Cytostatyki takie jak Doksorubicyna, Bleomycyna, Cisplatinum oraz inne leki, na przykład Mafenide acetale, mogą wchodzić w niekorzystne interakcje z wysokim stężeniem tlenu.
- Ciąża: Z zasady, terapia hiperbaryczna nie jest zalecana kobietom w ciąży ze względu na brak wystarczających badań dotyczących jej wpływu na rozwijający się płód.
- Zapalenie nerwu wzrokowego: Zwiększone ciśnienie może pogorszyć stan w przypadku zapalenia nerwu wzrokowego.
- Rozrusznik serca: Urządzenia elektroniczne, takie jak rozrusznik serca, mogą nie działać prawidłowo pod zwiększonym ciśnieniem.(wyłącznie starego typu, wszczepiane przed 2000 r.)
- Choroby płuc z retencją dwutlenku węgla: Na przykład rozedma płuc może być przeciwwskazaniem, ponieważ zwiększone stężenie tlenu może wpłynąć na regulację oddychania u osób z tą chorobą.
- Stany gorączkowe i infekcje wirusowe: Wysoka gorączka i aktywne infekcje wirusowe są ogólnym przeciwwskazaniem do wielu zabiegów medycznych, w tym tlenoterapii hiperbarycznej.
- Wrodzona sferocytoza: To choroba genetyczna krwi, która może prowadzić do problemów związanych z zwiększonym ciśnieniem i stężeniem tlenu.
Zawsze przed rozpoczęciem terapii hiperbarycznej konieczna jest ocena medyczna, aby upewnić się, że nie występują żadne z przeciwwskazań.
Terapia hiperbaryczna to terapia, która daje świetne rezultaty w wielu przypadkach medycznych – od leczenia trudno gojących się ran, zespołu stopy cukrzycowej, zaburzenia potencji, migreny, grzybicy, przewlekłego zmęczenia, niepłodności, przez udary mózgowe, reumatyzm, boreliozę, autyzm, ADHD, aż po zatory gazowe, martwicę kości, zatrucie tlenkiem węgla czy nagłą głuchotę.
Po więcej informacji zapraszamy do działu Zastosowanie – w czym pomaga Tlenoterapia Hiperbaryczna?